ZAAN­GAŻO­WA­NIE

Wspier­a­my WWF nas­zym Patro­natem od 2006 roku.

UNESCO uznało ponad­na­r­odo­wy obs­zar chro­nio­ny “Tri­na­tio­nal de la Sangha” za Świa­to­we Dzied­zict­wo. Kole­j­ny kamień milo­wy na Przyląd­ku dla zachowa­nia ostat­nich gory­li górs­kich. Celem do 2020 r. jest spro­wadze­nie głów­n­e­go zagroże­nia zwią­za­n­e­go z wylesia­niem do pozio­mu zerowego.

Każ­dy, kto kie­dy­kol­wiek był w Afryce, czu­je fas­cy­nac­ję, jaką ten kon­ty­nent wywie­ra na nas, Euro­pe­jc­zy­kach. W wie­lu mie­js­cach jed­nak zagroże­nie, jakie nie­sie ze sobą nad­mi­er­na eks­ploat­ac­ja przy­ro­dy, sta­je się widocz­ne. Wie­le gatun­ków zwier­ząt wymie­ra po cichu, bez wpły­wu na nas­zą per­cep­c­ję. Jed­nakże goryle w Kon­go wie­lok­rot­nie są powo­dem przy­krych nagłów­ków w całej Euro­pie. Rep­re­zen­tu­ją one wszyst­kie wymarłe rasy.

Goryl nizin­ny zachod­ni i goryl górski
Ist­nie­ją dwa gatun­ki gory­li: Goryl Wschod­ni (Goril­la beringet) z pod­ga­tunk­a­mi Goryl Gór­ski i Goryl Wschod­ni Nizin­ny (lub Goryl Sza­ry) oraz Goryl Zachod­ni (Goril­la goril-la) z pod­ga­tunk­a­mi Goryl Zachod­ni Nizin­ny i Goryl Cross River. Goryl nizin­ny zachod­ni ma brą­zowo-szarą sierść z czer­wo­na­wą do kasz­t­ano­wej gał­ką, w prze­ci­wieńst­wie do cał­ko­wi­cie czar­nej sierści gory­la wschod­nie­go. Ponad­to, w prze­ci­wieńst­wie do swoich bard­ziej wschod­nich krewnych, dorosłe samce gory­la zachod­nie­go mają “sre­brny grz­biet” się­ga­ją­cy do ud.
Nasi krew­ni są waż­ni. Dorosłe samce gory­li ważą śred­nio 200 kg, a cza­sem nawet ponad 300 kg. Są one częs­to dwa razy cięższe od samic. Sto­jąc na dwóch nog­ach, te łagod­ne olbrzymy osią­ga­ją wys­o­kość do 1,70 m. Na wol­ności doży­wa­ją 35 lat i więcej. Goryle żywią się owo­ca­mi, jago­da­mi, pęda­mi, liść­mi, zio­ła­mi, kor­ze­nia­mi i kory, a więc rów­nież bier­nie poły­ka­ją zwier­zę­ta, takie jak śli­ma­ki i owa­dy. Żyją w wys­o­ko rozwi­nię­tej struk­tur­ze społecz­nej, skła­da­jącej się z blis­ko powią­z­anych ze sobą człon­ków rod­zi­ny. Gru­py te prze­mier­za­ją obs­zar od 5 do 30 km². W przy­pad­ku gory­la zachod­nie­go, gru­py gory­li skła­da­ją się z czte­rech do pięciu samic i zazwy­c­zaj tylu samo mło­dych. Goryle wschod­nie twor­zą grupę rod­zin­ną skła­da­jącą się zwyk­le z 15 do 20 osob­ników. Gru­pom prze­wod­zi zazwy­c­zaj jeden dorosły sami­ec, tzw. silverback.
Zachod­nia goryl nizin­ny jest uważa­ny za kry­ty­cz­nie zagroż­o­ny, a poszc­ze­gól­ne izo­lo­wa­ne gru­py są nawet zagrożo­ne wygi­nięciem. Dziś około 90.000 zwier­ząt nadal żyje w częścio­wo odi­zo­lo­wanych gru­pach w lasach Nige­rii, Kame­runu, Gwin­ei Rów­ni­kowej, Gabo­nu, Repu­bli­ki Kon­ga, Repu­bli­ki Środ­ko­wo­afry­kańs­kiej i praw­do­pod­ob­nie w angol­skiej enkla­wie Cabinda.
Ostat­nie około 700 gory­li górs­kich żyje w dwóch rozpr­os­zonych popu­lac­jach. Około 400 zwier­ząt moż­na jes­zc­ze zna­leźć na obs­za­rach chro­nionych w górach Virun­ga na tró­js­ty­ku gra­nic Rwan­dy, Ugan­dy i Demo­kra­ty­cz­nej Repu­bli­ki Kon­ga. Dru­ga popu­lac­ja żyje w Ugan­dzie w lasach Par­ku Nar­odo­we­go Bwin­di Impenetrable.

Zuboże­nie lasu i jego mieszkańców
Sied­lis­ko gory­li, tro­pi­kal­ny las des­zc­zowy z jego wyjąt­ko­wym bog­act­wem roś­lin i zwier­ząt, jest zagrożo­ne pad­nięciem ofiarą niszc­zy­cielskiej pra­cy pił i sie­kier. W ostat­nich lat­ach gwał­tow­nie nasi­liło się bez­myśl­ne pozys­ki­wa­nie drew­na, co spowo­do­wało znacz­ne skurcze­nie się obs­zarów leśnych. Kole­j­ne rany zada­je drze­wo­st­a­nom nieu­re­gu­lo­wa­ne rol­nict­wo typu “slash-and-burn”, choć pozys­ka­ne w ten sposób grun­ty są rac­zej ubo­gie, a plo­ny z nich niew­s­pół­mi­er­ne do strat w bog­act­wie gatun­ko­wym. Na przy­kład latem 2004 roku osad­nicy w cią­gu kil­ku dni nie­le­gal­nie wykar­c­zow­a­li 1500 hekt­arów Par­ku Nar­odo­we­go Virun­ga w Demo­kra­ty­cz­nej Repu­bli­ce Kon­ga. Budo­wa dróg, gór­nict­wo i inne pro­jek­ty infra­struk­tu­ral­ne rów­nież zbier­ają swo­je żni­wo wśród małp – zwłaszc­za, że w rezu­lta­cie sta­le roś­nie kłu­sow­nict­wo. Przetrwa­nie spo­ko­jnych rod­zin gory­li jest poważ­nie zagrożo­ne z powo­du utra­ty sied­lisk, nie­le­gal­nych polo­wań, hand­lu żywym mię­sem, wpro­wad­zonych chorób i wojen domo­wych. W niek­tó­rych częściach Gabo­nu i Repu­bli­ki Kon­ga nawet 90 pro­cent popu­lac­ji gory­li padło ofiarą wiru­sa Ebo­la. Zmnie­js­zo­ne popu­lac­je są teraz jes­zc­ze bard­ziej nar­ażo­ne na nie­le­gal­ne polo­wa­nia i utra­tę sied­lisk. Jeś­li nie nas­tą­pi korek­ta kur­su, do 2030 roku ponad 90 pro­cent obec­n­e­go sied­lis­ka małp człe­koksz­tałt­nych w afry­kańs­kiej dżun­g­li zosta­nie zniszc­zo­ne. Więks­zość popu­lac­ji małp człe­koksz­tałt­nych wygi­nie w cią­gu naj­b­liżs­zych 25–50 lat.

Obs­zar chro­nio­ny dla gory­la nizin­n­e­go zachod­nie­go i jego lasu.
W skra­j­nie połud­nio­wo-zachod­nim krań­cu Repu­bli­ki Środ­ko­wo­afry­kańs­kiej leży Dzan­ga-Sangha Con­ser­va­ti­on Area, gdzie WWF, wraz z GTZ, wspie­ra rząd w jego wysił­kach na rze­cz ochro­ny przyrody.
Licz­ne rod­zi­ny zachod­nich gory­li nizin­nych znaj­du­ją warun­ki, któ­re zapew­nia­ją im przetrwa­nie w tym wciąż sta­bil­nym ustro­niu, obok innych zagroż­onych gatun­ków, takich jak słoń leś­ny, płoch­li­wa anty­lo­pa bon­go i szym­pans. Jed­nak lasom Repu­bli­ki Środ­ko­wo­afry­kańs­kiej zagraża coraz inten­syw­nie­js­zy wyrąb. Inny­mi czyn­ni­ka­mi zagraża­ją­cy­mi, oprócz wydo­by­cia zło­ta i dia­men­tów, są w szc­ze­gól­ności ros­ną­cy han­del mię­sem z bus­zu i rozs­zer­za­jące się obs­za­ry rol­nic­ze. WWF chce pow­strzy­mać ten niszc­zy­ciel­ski trend, aby oca­lić uni­kalną bio­róż­no­rod­ność lasów tropikalnych.
Na przy­kład WWF wspie­ra Dzan­ga-Sangha Pro­tec­ted Area Com­plex w Repu­bli­ce Środ­ko­wo­afry­kańs­kiej (RCA), raj dla zachod­nich gory­li nizin­nych. Na suge­stię WWF, Dzan­ga-Sangha została wyz­nac­zo­na jako kom­pleks obs­zarów chro­nionych przez rząd w 1990 roku.

W zami­an WWF spon­soru­je nas
Zosta­jąc patro­nem, pomożesz zapew­nić przetrwa­nie zachod­niej gory­li­cy nizin­nej i jej siedliska.
WWF Niem­cy wspie­ra ochronę obs­zarów leśnych na nas­tę­pu­ją­cych obszarach:

• Ust­a­no­wi­e­nie sku­tecz­nej admi­nis­trac­ji obs­zarów chronionych
• Szko­le­nie, wypo­saże­nie i opła­ca­nie straż­ni­ków zwierzyny
• Kon­tro­la kłusownictwa
• Wspar­cie dla lud­ności lokal­nej w zak­re­sie zdro­wia i edu­ka­c­ji podstawowej
• Edu­ka­c­ja eko­lo­gicz­na i pro­moc­ja metod zrów­no­ważo­n­e­go zarządzania
• Kon­tro­la obrę­bów leśnych
• Pro­moc­ja ekoturystyki
• Rozwój trans­gra­nicz­ne­go przyległe­go kom­pleksu obs­zarów chro­nionych obej­mu­jące­go obs­za­ry leś­ne w Kame­runie, Repu­bli­ce Środ­ko­wo­afry­kańs­kiej i Kongo.
• Ust­a­no­wi­e­nie fun­dus­zu ochro­ny śro­do­wis­ka jako cen­tral­ne­go ele­men­tu dłu­go­ter­mi­no­wej kon­cep­c­ji finansowania.

Rea­li­za­c­ja projektu
WWF Niem­cy przej­mu­je odpo­wied­zi­al­ność za pro­jekt w Afryce Środ­kowej. W Repu­bli­ce Środ­ko­wo­afry­kańs­kiej i Gabo­nie ściś­le współ­pra­cu­je z WWF USA, a w Kame­runie z WWF Holandia.
Wdraża­nie poszc­ze­gól­nych działań jest rea­li­zowa­ne przez kra­jo­we biura WWF na mie­js­cu, w ścis­łej współ­pra­cy z odpo­wied­nimi afry­kańs­ki­mi orga­ni­za­c­ja­mi part­ners­ki­mi, lokalną lud­nością i za zgo­dą rzą­dów i władz, któ­rych to dotyczy.

Pomoc dla lud­zi oznac­za ochronę dla gory­li górskich
Goryle górskie należą do naj­bard­ziej zagroż­onych wygi­nięciem ssaków na świe­cie. W celu zapew­ni­en­ia dłu­go­ter­mi­no­wej ochro­ny gatun­ku i jego sied­lisk w trzech kra­jach wys­tę­powa­nia: Rwand­zie, Ugan­dzie i Demo­kra­ty­cz­nej Repu­bli­ce Kon­ga, w 1991 r. utwor­zo­no Międ­zy­na­r­odo­wy Pro­gram Ochro­ny Gory­li (IGCP). W ramach IGCP, WWF i dwie inne międ­zy­na­r­odo­we orga­ni­za­c­je ochro­ny śro­do­wis­ka ściś­le współ­pra­cu­ją z władza­mi obs­zarów chro­nionych trzech gra­nic­zą­cych ze sobą kra­jów. W cią­gu ostat­nich dzie­sięciu lat to trans­gra­nicz­ne zaan­gażo­wa­nie dopro­wad­ziło do 17-pro­cen­to­we­go wzros­tu popu­lac­ji gory­li do około 700 gory­li górs­kich. Jed­nak ros­ną­ca popu­lac­ja, a także trud­na sytu­ac­ja poli­ty­cz­na zagraża­ją przetrwa­niu gory­li górs­kich. Coraz więcej ich sied­lisk zni­ka. Są one przeksz­tałca­ne w grun­ty rol­ne lub kar­c­zowa­ne na opał. W Rwand­zie, Kon­go Wschod­nim i Ugan­dzie około 91 pro­cent lud­ności utrzy­mu­je się z rol­nict­wa, a do tego potrzeb­na jest zie­mia upra­w­na. Dla ponad 96 pro­cent lud­zi drew­no, któ­re zbier­ają rów­nież na obs­za­rach chro­nionych, jest jedy­nym źró­dłem ener­gii. Ponad­to około 40 tys. osób ucie­kło na wschód do Demo­kra­ty­cz­nej Repu­bli­ki Kon­ga. Nie­da­le­ko Par­ku Nar­odo­we­go Virun­ga utwor­zo­no rów­nież kil­ka obo­zów dla ucho­dźców. Tam­te­j­si lud­zie potrze­bu­ją drew­na do goto­wa­nia, do ogrze­wa­nia – do przeży­cia. Ale Park Nar­odo­wy Virun­ga jest rów­nież domem dla 150 zagroż­onych wygi­nięciem gory­li górskich.
Wspól­nie z IGCP, WWF jest zaan­gażo­wa­ny w twor­ze­nie alter­na­tywnych moż­li­wości zarob­ko­wa­nia dla lud­zi w tym regio­nie oraz w zrów­no­ważo­ne wykor­zy­sta­nie drew­na. W dłużs­zej per­spek­ty­wie moż­na zachować sied­lis­ka gory­li górs­kich i wie­lu innych gatun­ków oraz zapew­nić ich przetrwanie.

W tym celu potrze­bu­je­my Patronatów
Zosta­jąc nim, poma­gasz zapew­nić przetrwa­nie gory­la górskie­go i jego siedliska.
Działa­nia WWF na rze­cz ochro­ny gory­la górskie­go to:

• Edu­ka­c­ja eko­lo­gicz­na i ścis­ła współ­pra­ca z lokalną lud­nością wokół obs­zarów chro­nionych oraz budo­wa­nie alter­na­tywnych moż­li­wości zarob­ko­wa­nia (np. ekoturystyka),
  pow­strzy­mać nad­mi­erną eks­ploat­ac­ję na obs­za­rach chronionych.
• Szko­le­nie i koor­dy­nac­ja per­so­nelu obs­zarów chronionych.
• Nau­ko­wy moni­to­ring gory­li w celu lepsze­go poz­na­nia roz­wo­ju popu­lac­ji, a tym samym wczes­nej iden­ty­fi­ka­c­ji zagrożeń.
• Ścis­ła współ­pra­ca z Pro­gra­m­em Nar­odów Zjed­no­c­z­onych ds. Ucho­dźców w celu natychmi­as­to­we­go dost­ar­cze­nia drew­na opało­we­go ucho­dź­com, aby zapo­biec ich prze­do­sta­niu się do Par­ku Nar­odo­we­go Virunga.
• Ure­gu­lo­wa­nie wyrę­bu lasów w Par­ku Nar­odo­wym Virun­ga i twor­ze­nie rezer­wa­tów drew­na poza obs­za­rem chro­nionym. W cią­gu ostat­nich 20 lat WWF pomó­gł zasad­zić około dzie­sięciu milionów drzew wokół Par­ku Nar­odo­we­go Virun­ga. Ta ilość drew­na jest pra­wie wyst­ar­c­za­ją­ca dla zao­pa­trze­nia mie­js­co­wej ludności.

Rea­li­za­c­ja projektu
WWF jest częścią Międ­zy­na­r­odo­we­go Pro­gra­mu Ochro­ny Gory­li, ściś­le współ­pra­cu­jąc z orga­ni­za­c­ja­mi zaj­mu­ją­cy­mi się ochroną przy­ro­dy Afri­can Wild­life Foun­da­ti­on (AWF) i Fau­na i Flo­ra Inter­na­tio­nal (FFI) oraz trze­ma organa­mi odpo­wied­zi­al­ny­mi za obs­za­ry chro­nio­ne w Kon­go: Insti­tut Con­go­lais pour la Con­ser­va­ti­on de la Natu­re (ICCN), w Rwand­zie: Office Rwan­dais de Tou­risme et des Parcs Nation­aux (ORTPN) i w Ugan­dzie: Ugan­da Wild­life Aut­ho­ri­ty (UWA).

Więcej infor­mac­ji moż­na zna­leźć na stronie:

https://www.wwf.de/themen-projekte/bedrohte-tier-und-pflanzenarten/gorillas